مریم سلیمی در جلسه دفاعیه، از رساله دکتری خود با عنوان نقش دیتاژورنالیسم در رسانه‌های آنلاین دفاع کرد. این اولین پایان نامه در ایران با این موضوع است.
سلیمی که پایان نامه خود را به روزنامه‌نگاری ایران تقدیم کرد گفت: این پایان نامه به روزنامه‌نگاری ایران تقدیم می‌شود که برای تحول خود نیازمند انتشار و دسترسی آزاد به اطلاعات است.
وی در خصوص دغدغه اصلی خود در خصوص این موضوع گفت: عوامل مختلفی همچون تحولات تکنولوژیکی، نیاز مخاطبان برای دسترسی به داده‌های نهان، اقتصاد نشر، تحولات نسلی، فضای رقابتی با حضور رسانه‌های اجتماعی، نیاز رسانه‌ها به جلب توجه مخاطبان به عنوان منبع محدود، ورود به عصر اینترنت اشیا و همه اشیا، افزایش روز افزون داده‌ها و داده‌های بزرگ و ایجاد دسترسی آزاد به داده‌ها سبب گرایش رسانه‌ها به سمت دیتاژورنالیسم در سراسر جهان شده است.
وی افزود: این مهم، نیاز به شناخت نقش دیتاژورنالیسم در رسانه‌ها به ویژه رسانه‌های آنلاین و تلاش برای ورود رسانه‌های ایران به این حوزه بهره‌گیری از قابلیتها و پتانسیل‌های آن را ضرورت می‌بخشد.
وی در خصوص اهداف پژوهش خود گفت: این پژوهش باهدف بررسی نقش دیتاژورنالیسم در رسانه‌های آنلاین و مبتنی بر نظریه‌های استفاده و رضایت‌مندی، انتظار- فایده و حوزه عمومی و جامعه شبکه ای انجام‌شده است.
سلیمی در خصوص روشهای تحقیق مورد استفاده خود به روشهای تحقیق، مصاحبه عمقی با ۱۰۳ نفر از متخصصان دیتاژورنالیسم (۳۰ کشور از ۵ قاره) و مطالعه موردی (با تمرکز بر تیم دیتاژورنالیسم گاردین انگلستان) اشاره کرد.
وی اضافه کرد: این پژوهش، در تلاش برای پاسخ به ۳۷ سوال است که ۷ سوال آن اصلی و ۳۰ سوال فرعی است که سوالات اصلی تحقیق اعم از نقش دیتاژورنالیسم در رسانه‌های آنلاین، تعریف دیتاژورنالیسم، آثار و آینده آن، نقش داده‌های بزرگ در آینده دیتاژورنالیسم و رسانه‌های دارای تمایل به این نوع روزنامه‌نگاری، رسانه‌های دارای تیم تخصصی دیتاژورنالیسم و کشورهای پیشرو در این حوزه هستند.
سلیمی گفت: بنابر یافته‌های پژوهش، متخصصان به ۱۱ نقش دیتاژورنالیسم ازجمله نقش‌های روزنامه‌نگارانه، تسهیل تعامل مخاطبان، تحقق دموکراسی و اعتمادسازی اشاره کرده و با تأکید به تمایل سایر رسانه‌ها به دیتاژورنالیسم، رسانه‌های آنلاین را موفق‌تر در این بهره‌گیری دانسته‌اند.
این دکترای علوم ارتباطات اضافه کرد: از نظر مصاحبه شوندگان، آینده دیتاژورنالیسم مثبت و رو به رشد ارزیابی‌شده و بر نقش داده‌های بزرگ در این مسیر تأکید شده است. کمک به تأمین منافع مخاطبان و رسانه‌ها و تأثیر بر دولت و کمک به بهبود تعامل آنها از آثار دیتاژورنالیسم یادشده است. در بین رسانه‌های دارای تم دیتاژورنالیسم بیش از همه به گاردین و نیویورک تایمز و در اشاره به کشورهای پیشرو از انگلستان و آمریکا یاد شده است.
سلیمی گفت: در روش مطالعه موردی نیز، بررسی ۱۲۱ اثر دیتاژورنالیسم گاردین نیز از نقش نقادانه و افشاگرانه بودن آثار آن حکایت دارد.
وی افزود: مبتنی بر نتایج پژوهش در چارچوب نظری، دیتاژورنالیسم ضمن یاری به رسانه‌ها در مسیر ایفای وظایف و نقش‌هایشان، می‌تواند در جلب رضایت مخاطبان و نیز کمک به احیای حوزه عمومی مؤثر باشد. همچنین، دیتاژورنالیسم به ویژه در فضای آنلاین، به رسانه‌ها کمک می‌کند تا ضمن مسئول شمردن صاحبان قدرت و به پرسش گرفتن آنها، به ایفای نقش رکن چهارمی خود و تحقق دموکراسی کمک کند.
جلسه دفاع دکتری مریم سلیمی با اشاره به پیشنهادهایی برای توسعه دیتاژورنالیسم در ایران (از جمله لزوم همکاری دولت و سازمانهای دولتی و خصوصی برای ارائه اطلاعات از طریق سامانه انتشار و دسترسی آزاد به اطلاعات، انجام آموزشهای لازم دیتاژورنالیسم و...) به پایان رسید.
این جلسه با حضور محمد سلطانی‌فر (استاد راهنما)، یونس شکرخواه و افسانه مظفری (استاد مشاور)، شهناز هاشمی، نسیم مجیدی و مهرداد نوابخش (استاد داور) و سروش فتحی (استاد ناظر) و نیز مدعوینی همچون استاد محمود مختاریان، دکتر گیتا علی آبادی، استاد کاظمی دینان، حیدر مستخدمین حسینی، علی مظلومی فر و... برگزار شد.
این پایان نامه، نمره عالی ۱۹ از ۱۹ را کسب کرد.
نظر شما